Cây Sơn thù du hay còn gọi với tên khác là Thục táo, Thục toan táo, Nhục táo, Thạch táo, là cây dược liệu sống lâu năm, giàu hoạt chất có lợi cho sức khỏe con người. Hai tác dụng nổi bật nhất của Sơn thù du là kháng khuẩn và hỗ trợ điều trị các bệnh về thận. Hiện nay, tại Việt Nam, Sơn thù du là dược liệu Đông y được nhập khẩu chính từ Trung Quốc.
Xem thêm: Cây Chó đẻ - Thần dược chữa bệnh gan
Đặc điểm của cây Sơn thù du
- Sơn thù du có tên dược liệu là Fructus corni, tên khoa học là Cornus officinalis sieb et zucc, thuộc họ Cornaceae - Sơn thù.
- Phân bố chủ yếu ở miền Trung Triều Tiên, Trung Quốc.
- Là cây thân gỗ nhỏ, sống lâu năm, mọc bụi với chiều cao trung bình khoảng 3m.
- Thân cây sần sùi, vỏ cây nứt nẻ với màu nâu nhạt điển hình. Lá Sơn thù du mọc đối, mép nguyên với lông mịn bao phủ xung quanh.
- Hoa Sơn thù du mọc ở nách cành, tự tán với cánh hình mũi mác và nở rộ vào tháng 2 đến tháng 3. Quả nhỏ, hình bầu dục với màu đỏ tươi đặc trưng khi chín. Khi về già, vỏ quả nhăn nhúm với 1 hạt duy nhất bên trong.
Thành phần hóa học của Sơn thù du
Bao gồm:
- Gallic acid, Malic acid, Tartaric acid, Verbenalin,
- Saponin, Ursolic acid, Tannin,
- Cornus Tanin 1, 2, 3, Iso Terchebin
- Tellimagrandin I, Tellimagrandin II, Cornusiin A, B, C
- Trapai, Linoleic acid, Oleic acid, Palmitic acid
- Stearic acid, Linoleic acid, Lauric acid
- Threonine, Valine, Leucine
- Isoleucine, Phenylalanine, Histidine
- Lysine, Serine, Glutamic acid
- Glycine, Alanine, Tyrosine.
- Arginine, Aspartic acid, Methionine, Proline, Cysteine
- Cornus-tannin, Iso Terchebin và hàm lượng vitamin A dồi dào.
Thu hái, sơ chế và bảo quản
Bộ phận dược liệu dùng làm thuốc của Sơn thù du là quả chín khô, bỏ hạt. Thu hái quả vào đầu mùa Đông, khi quả đỏ tươi, có thể dùng tươi hoặc sấy trên lửa nhỏ, để nguội, bỏ hạt, lấy cùi quả phơi khô và bảo quản trong hộp đựng hoặc túi nilon kín gió, tránh ánh nắng mặt trời trực tiếp.
Xem thêm: Ngải cứu - Cây thuốc Nam quý trong vườn
Tác dụng của các bài thuốc từ Sơn thù du
Trong Đông Y, Sơn thù du có vị chua, hơi đắng, tính bình, không độc với các tác dụng:
- Kháng khuẩn, có khả năng ức chế Staphylococcus aureus, ức chế ngưng tụ máu.
- Lợi tiểu, trị tiểu rắt, tiểu nhiều, tiểu són.
- Hỗ trợ điều trị liệt dương, di tinh, căn thẳng thần kinh, đau xương khớp.
- Tăng cường sinh lý, ham muốn tình dục.
- Tăng cường hệ miễn dịch, bồi bổ cơ thể, giúp ăn ngon, ngủ sâu giấc.
Lưu ý khi sử dụng Sơn thù du trong điều trị bệnh:
- Không sử dụng Sơn thù du quá hạn hoặc bị nấm mốc.
- Không dùng Sơn thù du liều lượng nhiều và thường xuyên.
- Chống chỉ định với các đối tượng dị ứng với thành phần của thuốc hoặc các bà mẹ, trẻ sơ sinh, người đang điều trị bằng thuốc Tây.