Cây Nhàu - Dược liệu quý trong vườn nhà

Cây Nhàu (tên khoa học là Morinda citrifolia) thuộc họ Rubiaceae - Cà phê, giống cây quen thuộc ở nhiều làng quê Việt Nam và phân bố rộng rãi ở các vùng nhiệt đới Châu Á như Đài Loan, Trung Quốc, Lào, Ấn Độ hay Campuchia, Indonesia hay một số đảo ở Thái Bình Dương. Nhiều người biết đến Nhàu với tên gọi khác là Hàu, cùng bài rượu thuốc trị đau nhức xương khớp hiệu quả. Tuy nhiên, không dừng ở đó, Nhàu còn có nhiều công dụng hơn thế - Khám phá ngay cùng TOPBESTVIET!

Xem thêm: Mã đề - Từ món canh dân dã đến bài thuốc quý của dân gian

Đặc điểm của cây Nhàu

• Sống ở vùng ẩm thấp gần các bờ sông hoặc ao hồ, mương rạch ở các tỉnh miền Trung và miền Nam.
• Là cây thân gỗ nhỏ, phân nhánh với chiều cao phổ biến từ 4m đến 8m. Thân cây cứng, vỏ sần sùi, và có màu nâu (khi non có màu xanh và nhẵn). 
• Là Nhàu mọc đối, hình bầu dục và dài từ 12cm đến 30cm với bề rộng lên đến 15cm. Lá có màu xanh đậm ở mặt trên và nhạt hơn ở mặt dưới với mép lá uốn lượn dợn sóng. 
• Hoa Nhàu mọc thành cụm ở nách lá, có màu xanh, hương nhẹ. Quả hạch kép, màu vàng ngà khi về già với mùi khai và các vết tích đĩa mật đặc trưng, nhiều cơm mềm ăn được. Trong một quả có rất nhiều hạt hình bầu dục, nhỏ và cứng. Mùa hoa Nhàu rơi vào tháng 11 đến tháng 2 năm sau và kết quả vào tháng 3 đến tháng 5. 
• Nhàu được nhân giống bằng hạt hoặc tái sinh từ các chồi gốc.

Thành phần hóa học của cây Nhàu

Thành phần hóa học được phát hiện nhiều ở rễ Nhàu bao gồm:

• Morindon, Morindin, Morindadiol.
• Soranjidiol, Rubichloric, Alizarin a-methyl ete, Rubiadin 1-methyl ete.
• Damnacanthal 

Trong đó: Damnacanthal có trong dịch quả Nhàu có tác dụng ức chế các tế bào ung thư và hỗ trợ điều trị được nhiều bệnh liên quan đến dạ dày bao gồm cả viêm dạ dày hoặc chống trào ngược dạ dày. 

Thu hái, sơ chế và bảo quản Nhàu

Thành phần dược liệu được sử dụng ở cây Nhàu là rễ, quả, lá và vỏ cây. Trong đó, rễ được thu hái vào mùa đông, lá vào mùa xuân và quả vào mùa hạ.

Rễ Nhàu được phơi khô và dùng tươi đối với lá và quả.

Xem thêm: Cỏ Lào - Cỏ quý trong y học dân gian

Bài thuốc từ cây Nhàu

Trong Đông Y, Nhàu có vị chát, tính bình với các tác dụng:

• Giảm đau, chống viêm và giúp hạ đường huyết.
• Điều trị các bệnh đau nhức xương khớp, phong thấp, nhức mỏi lưng.
• Hỗ trợ tăng cường sức đề kháng cho mẹ sau sinh.
• Ổn định huyết áp, cải thiện tuần hoàn máu và điều trị cao huyết áp.
• Chữa nhức đầu, đau nửa đầu, băng huyết, ho, cảm.
• Cải thiện sức khỏe của dạ dày, giúp ăn ngon, tiêu hóa tốt hơn.
• Làm dịu các tế bào thần kinh, điều trị chứng mất ngủ, suy nhược thần kinh.

Lưu ý khi sử dụng thuốc từ cây Nhàu:

• Không sử dụng các bài thuốc từ cây Nhàu đối với người đang bị táo bón, bị viêm hoặc dị ứng với các thành phần của thuốc.
• Cần tham khảo ý kiến người có chuyên môn trước khi sử dụng Nhàu làm thuốc điều trị bệnh.